Sezai Göksu

Çeşme Yarımadası’nın Kuşları

Akça cılıbıt » Kentish Plover » Charadrius alexandrinus

Küçük halkalı cılıbıt boyundadır (15-17cm). Genel görünümü daha tıknaz, başı daha büyüktür. İnce gagası ve koyu renkli, uzun bacakları vardır. Kuyruğu daha kısa ve küt görünür. Kulak örtüleri koyu renkli olup boyun halkası yanlarda kısa birer çizgi şeklindedir. Yazın erkeğinin tepesinde ve yanağında kızıl lekeler ve alnında ince-yatay bir siyah çizgi vardır. Dişinin bantları siyahtan çok koyu kahvedir. Uçuşta kanatlarında belirgin, enine beyaz çizgi vardır. Genci daha soluk rengi, silik ve açık renkli halkası ile örtü tüylerinin uçlarındaki beyazlıklarla ayrılır. Sıklıkla kıyılara yakın çamur düzlüklerinde, kıyı lagünlerinde ve kumsallarda ürer; üreme dönemi dışında nehir ve göl kenarındaki çamur alanlarda ve iç bölgelerde de bulunur.

(Kaynak: http://www.trakus.org/kods_bird/uye/?fsx=2fsdl17@d&tur=Ak%E7a%20c%FDl%FDb%FDt)

Çıvgın » Common Chiffchaff » Phylloscopus collybita

Başı küçük ve yuvarlak, gagası küçük, bacakları ince ve siyahımsıdır. Üst tarafı soluk zeytin yeşili, alt tarafı sarımsıdır; gençlerinin alt tarafları daha sarıdır. Gözünün üzerinde açık renk bir çizgi vardır (gencinde bu çizgi daha güçlüdür). Kendine özgü ince ve beyaz göz halkası gözaltında belirgindir. Kuzey ve doğu Avrupa’daki kuşlar daha mat ve daha kahverengidir; Sibirya kuşları daha gri, göz üstleri ve alt tarafları beyazımsı, kanat çizgileri donuk ve açık renktir. Primer projeksiyonu söğütbülbülündekinden daha kısadır. Söğütbülbülüne kıyasla yeşil ve sarı tonlar daha az bulunur. Ondan en iyi sesiyle ayırt edilir. Bacakları koyu renklidir. Sıklıkla aşağı inik olan kuyruğu tanıda kolaylık sağlar. Ormanlar, tek tük ağaçlı araziler ve bahçelerde bulunur.

(Kaynak: http://www.trakus.org/kods_bird/uye/?fsx=2fsdl17@d&tur=%C7%FDvg%FDn)

Dağ incirkuşu » Water Pipit » Anthus spinoletta

Küçük bir ötücü olan dağ incirkuşu oldukça geniş bir alana yayılan bir türdür. Özellikle ılıman iklim kuşağında Avrupa’nın güney kesiminden ülkemizi de içine alarak Çin’e kadar uzanan büyük bir alana yayılır. Dağlık alanlarda üreyen bir türdür. Ülkemizde yılın bütün zamanlarında görülür ve ürer. Kısa mesafe göçmeni bu tür, kış aylarında sulak alanlar ve bataklık gibi alanlarda görülürler. Ülkemizdeki şu ana kadar gözlemlenen incirkuşları arasında koyu ayaklı olan iki türden birisidir. Bu da tanımlama için kolaylık sağlar. Kış aylarının ziyaretcisi Pasifik incirkuşundan ayakları daha koyu, göz pınarı (lore) koyu, kanat barları ve boğazdan göğse uzanan cizgilenmeler daha az belirgindir. Dağ incir kuşu oldukça kısa ve tıknaz bir kuştur, erkek ve dişiler oldukça birbirlerine benzerler. Üst kısımları grimsi kahverengi, alt kısımları soluk kahverengidir. Ayakları koyu, gaga ince, üst mandibula siyah alt mandibulanın dibi kış giysisinde sarımtırak renktedir. Siyah çizgilenme boğazdan başlayıp, karın yanlarına kadar devam eder. Dış kuyruk telekleri beyazdır. Dağ incir kuşu yılda iki kez tüy değiştirir. Yaz aylarında üreme giysisini giyinir. Bu dönemde pembe göğüs, gri kafa ve strip çizgisi kaybolur. Yaz aylarında dağ yamaçlarıdan ve kayalık alanlarda, ağacın olmadığı bölgelerde bulunur. Kış aylarında ise ıslak çayırlar, sulak alanlar ve deniz kenarında kumulluk alanları tercih ederler.

(Kaynak: http://www.trakus.org/kods_bird/uye/?fsx=2fsdl17@d&tur=Da%F0%20incirku%FEu)

Yelpazekuyruk » Zitting Cisticola » Cisticola juncidis

epe ve sırtı sarı-kahve üzerine boyuna koyu renk çizgili, boğaz ve karın beyaz, göğüs ve karın kenarları kirli sarı renktedir. Gaga ve ayaklar gri-kahve renklerdedir. Uçarken kanatların yuvarlaklığı ve kuyruk ucundaki siyah beyaz leke açıkça görülür. Konar vaziyette kısa kuyruğu ile dik kuyruklu ötleğenden ayırd edilmesine yardımcı bir özelliktir. Üreme zamanı erkek ve dişi ayrımı yapılabilir. Erkeğin gagası siyah ve yanakları açık renk, dişinin gagası açık kahve ve daha koyu renk bir kafası vardır. Diğer dönemlerde eşler birbirine benzer. Gençler daha sarı tonlardadır. Açık alanlardaki otluklarda, mısır tarlalarında ve genellikle kurak alanları tercih etselerse de bataklık kenarlarında da yaşarlar. Ağaçlık bölgeleri tercih etmezler. Alçak irtifalarda yaşayan bir tür olmasına rağmen Hindistan’da 2100 metre yüksekliklerde rastlanabilir.

(Kaynak: http://www.trakus.org/kods_bird/uye/?fsx=2fsdl17@d&tur=Yelpazekuyruk)

Küçük ak balıkçıl » Little Egret » Egretta garzetta

Orta büyüklükte, tamamen beyaz bir balıkçıldır. Boynu uzun ve ince, gagası ince, koyu ve sivri, yüzü ise gridir. Ensesinden uzun ve ince süs tüyleri uzanır; ilkbaharda gösterişli sırt tüyleri de ortaya çıkar. Bacakları siyahtır ve parlaktan mat sarıya ya da yeşilimsi-sarıya dönen parmakları çok belirgindir ve uçuşta göze çarpar. Batalık, sulan alanlar ile denizle kara arasında sıkışan lagünlerde yaşarlar. Koloniler halinde yuva yaparlar, genellikle bir akbalıkçılın yuvası diğer sezon başka balıkçılın yuvası olur. Yuvaları genellikle sulak alanların yakınındaki çalı ve ağaçlar üzerine yaparlar.

(Kaynak: http://www.trakus.org/kods_bird/uye/?fsx=2fsdl17@d&tur=K%FC%E7%FCk%20ak%20bal%FDk%E7%FDl)

Gökardıç » Blue Rock Thrush » Monticola solitarius

Erkeği koyu mavi, başı daha parlaktır (yakından bakıldığında mavi, uzaktan koyu görünür). Dişinin üst tarafı koyu kahverengi, alt tarafı koyu turuncu-kirli sarıdır ve sık kahverengi çizgiler bulunur. Kuyruğu ve kanatları koyu renktir, hiç kızıllık yoktur. Erkekler yazın göz alıcı renktedirler. Kanatları ve kuyrukları siyah, ayaklar koyu kahverengi ve gagaları siyahtır.
Mavi-gri parlak tüy rengine sahiptirler. Dişiler ve genç bireyler birbirine benzer.
Dişi gökardıç, erkek kadar göz alıcı değildir. Koyu kahverengi üst tüyleri soluk kahverengi ve benekli alt tüyleri vardır. Kayalıkların, vadilerin ve kıyı kayalıklarının uzun kuyruklu ve koyu renkli bir ardıcıdır.

(Kaynak: http://www.trakus.org/kods_bird/uye/?fsx=2fsdl17@d&tur=G%F6kard%FD%E7)

Maskeli ötleğen » Sardinian Warbler » Sylvia melanocephala
Maskeli Ötleğen, Sylviidae (Ötleğengiller) familyasından Akdeniz ülkelerinde görülen bir kuş türüdür. Kuyruğu ince ve uzun, başı koyu renk, boğazı beyazdır. Erkeğinin başı siyah, boğazı parlak beyaz, gözleri kırmızımsı kahverengi, göz halkası kırmızı, gövdesi gridir. Dişisi daha kahverengidir, başı grimsi, boğazı mat beyaz, alt tarafı kum rengi kirli sarı, böğrü daha kahverengi, gözleri kırmızımsı kahverengidir . Göz halkası daha siliktir. Her iki cinsin de tersiyerleri koyu, saçakları açık renktir ve kanat örtülerinde silik izler vardır. Kuyruğu siyahımsı, yanları geniş ve beyazdır; kuyruğunu uçuş sırasında açtığı zaman ucundaki beyaz köşeler görünür. Alçak bitkiler arasında dolaşırken kur yapar ve kuyruğunu dik tutar. Alçak çalılıklar, makiler, bahçeler ve Güney Avrupa’da dağ eteklerindeki fundalıklarda, bağlarda, zeytin,meyve bahçelerinde, özellikle bodur fidanlıklarda görülür. 1200-1300 metre irtifadan daha alçak ve sıcak yerlerde yaşarlar. Kuzey Batı Afrika’da 1800 metre irtifada yaşadıkları görülmüştür. (Kaynak: http://www.trakus.org/kods_bird/uye/?fsx=2fsdl17@d&tur=Maskeli%20%F6tle%F0en)